کتاب بازیچه دست دیگران نشوید

آیا مدام احساس می‌کنید که دیگران به شما زور می‌گویند و نمی‌توانید از پس آن‌ها بربیایید؟ آیا توان نه گفتن ندارید و این باعث می‌شود که احساس کنید مردم از شما بهره‌کشی می‌کنند و معمولاً مقابل این افراد کوتاه می‌آیید؟ این احساس که مدیر، خانواده، دوستان و اطرافیان شمارا به انجام کاری وادار می‌کنند آزارتان می‌دهد؟ اگر تصمیم گرفتید که سایه‌ی افراد سلطه‌گر و کنترل‌کننده را از زندگی خود کم کنید و بسیاری از مشکلات، نگرانی‌ها و مصائب زندگی ناشی از بازیچه شدن را حذف کنید کافی ست اراده کنید و تصمیم بگیرید شیوه‌های رفتاری و فکری خود را تغییر دهید. ژاک ریگارد در کتاب بازیچه دست دیگران نشوید راهکارها و روش‌های موثری را برای کنترل این مسئله ارائه کرده است.

درباره کتاب بازیچه دست دیگران نشوید

کتاب بازیچه دست دیگران نشوید نوشته‌ی نویسنده و روانشناس فرانسوی «ژاک ریگارد» با ترجمه‌ی «پیمان حسینی» از سوی انتشارات «ققنوس» منتشر شده است. این کتاب اولین بار در سال ۲۰۱۰ منتشر شد و با استقبال خوبی رو به رو شد. ژاک ریگارد در این کتاب توضیح می‌دهد که چطور به دیگران اجازه سلطه‌جویی ندهیم و نگذاریم که افراد را بازیچه خود کنند. یکی از نکات قابل‌توجه درباره‌ی کتاب بازیچه دست دیگران نشوید این است که نویسنده با توصیه و نصیحت مطلب خود را پیش نمی‌برد بلکه به شکل واقع‌گرایانه خواننده را با راه‌حل‌هایی آشنا می‌کند تا به خاطر مهربانی و حرف‌شنوی تحت کنترل دیگران در نیایند یا اگر در این وضعیت هستند از آن رهایی پیدا کنند. کتاب بر پایه‌ی شناساندن حالت‌های مختلف کنترل در سه بخش تألیف شده است. ریگارد در این کتاب می‌آموزد که اگر می‌خواهیم مقاومت کنیم تا دیگران ما را کنترل نکنند ابتدا باید شناخت درستی از انگیزه‌ها و موارد مختلف داشته باشیم. از طرفی دیگر این کتاب سلاح و تدارکات لازم را به افرادی که تحت‌فشار و کنترل دیگران هستند ارائه می‌کند و می‌آموزد که چطور از این مهلکه نجات پیدا کنند.

کتاب بازیچه دست دیگران نشویم مناسب چه کسانی است

بسیاری از افراد هستند که به‌راحتی به دیگران اجازه می‌دهند تا بر آن‌ها سلطه گری کنند. در واقع این افراد به دلایلی که ممکن است یکی از آن‌ها کمرویی و یا مهربانی افراطی باشد حقوق خود را نادیده می‌گیرند و افراد سلطه‌جو از این موقعیت استفاده می‌کنند. آنچه در نهایت باعث رنج و عذاب افراد سلطه‌پذیر می‌شود این است که آن‌ها با ابراز و بیان نکردن احساسات، حرف‌ها، ارزش‌ها و نیازهای خود راه را برای نفوذ دیگران به زندگی شخصی خود باز می‌کنند. به مرور زمان وقتی این موضوع تدوام پیدا کند اهمیت و احترام گذاشتن از بین برود، فردی که آسیب می‌بیند فرد سلطه‌پذیر است. شاید در نهایت این تصمیم را گرفته باشیم که دیگر تن به خواسته‌ی کسی نمی‌دهیم و در برابر چنین افرادی مقاومت می‌کنیم اما عاقبت بازهم تسلیم خواسته‌های او شده و این روند ادامه پیدا می‌کند؛ اما گاهی هم کنترل‌کننده‌ها یا سلطه‌گرها به شکل مخفی و پنهانی در افراد تأثیر می‌گذارند و ممکن است فرد به اشتباه خودش را به عنوان فرد کنترل کننده شناسایی و متهم کند. برای شناسایی و مقابله با سلطه‌گرها یا کنترل‌کننده‌ها کافی است عواملی که باعث ایجاد آن شده را شناسایی و سپس با آن مقابله کنیم. کتاب بازیچه دست دیگران نشویم برای افرادی که به دنبال آزادی و رهایی از کنترل‌کننده‌ها هستند و می‌خواهند با اطلاعات و ابزارهای کاربردی به تمرین‌ها عمل کنند مناسب است. 

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: منظور از کنترل چیست؟

بخش دوم: کنترل خود محورانه

بخش سوم: کنترل بدخواهانه

در بخشی از کتاب بازیچه دست دیگران نشوید می‌خوانیم

قبل از حل هر مشکلی ابتدا باید آن را شناسایی کرد و تشخیص داد که از کجا شروع شده است. استفاده از کلماتی مانند کنترل یا آزار روحی روزبه روز رایج‌تر می‌شود. رسانه‌ها به‌طور مداوم از کنترل در انتخابات، در سرمایه‌ها و همچنین آرای همگانی صحبت می‌کنند. اخبار روزانه که زمانی روی آزار و اذیت جنسی متمرکز بود از این پس بر آزار روحی و معنوی تمرکز دارد.

کنترل صور مختلفی دارد. گاهی به شکلی مرسوم صورت می‌گیرد مثل دوستی که ناگهانی و سرزده خودش را به خانه ما دعوت می‌کند (بدون آن‌که نگران دردسری که برای ما ایجاد می‌کند، باشد)، یا کسی که مرتباً از ما ابزار، کتاب یا پول قرض می‌گیرد و هیچ‌وقت هم پس نمی‌دهد، این‌ها همه کنترل‌کننده‌اند. همکاری که پروژه یا جایگاه کاری‌ای را که به‌طور معمول از آن ماست می‌گیرد، دوستی که هر کاری برایش انجام می‌دهیم کوچک می‌شمرد، فردی که پس از گفتگو با او حالمان گرفته می‌شود، این‌ها بازهم شامل «کنترل» می‌شوند؛ ولی آیا کنترل شدن اجتناب‌ناپذیر است؟ آیا برخی افراد نسبت به دیگران در برابر کنترل آسیب پذیرترند؟ آیا این دردی است که باید در حالی که دندان‌هایمان را به هم می‌فشاریم تحمل کنیم یا این‌که برای جلوگیری و دفاع در برابر آن می‌توان کاری کرد؟

قبل از جواب دادن به این سوالات، ابتدا باید از ماهیت «کنترل» باخبر شویم: این که از چه ساخته شده و چه کارکردی دارد و سپس بر اساس این پایه‌های محکم، می‌توانیم روش‌ها و ابزارهایی را به‌کارگیریم تا دیگر بازیچه دیگران نشویم.

اساساً سه نوع کنترل وجود دارد که هرکدام بر اساس نیت خاص کنترل‌کننده از همدیگر مجزا می‌شوند:

* در نوع اول کنترل، نیت کنترل‌کننده خوب، مفید و برای فرد کنترل‌شده خوشایند است.

* در نوع دوم کنترل، قصد کنترل‌کننده خودمحورانه است؛ او بدون آن‌که نگران عواقب کارش و تأثیر آن روی قربانیانش باشد، همه را حول محور منافع شخصی‌اش می‌گرداند.

* قصد کنترل‌کننده در نوع سوم که به شخص مبتلا به پارانویا و روان‌پریش مربوط است، همواره هدفی ویرانگر و بدخواهانه را دنبال می‌کند.